ვაჟა-ფშაველას ,,კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმის” სტილისტური ხერხების შედარებითი ანალიზი ინგლისურ და ქართულ ენებს შორის
საკვანძო სიტყვები:
Vazha-Pshavela, cosmopolitanism and patriotism, linguistic and cultural differences, values, translation, comparison, metaphor, epithet, hyperbole, antithesisანოტაცია
ვაჟა-ფშაველას პუბლიცისტური წერილი „კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმი“ წარმოადგენს ღრმა მსჯელობას ეროვნული ერთგულებისა და კოსმოპოლიტიზმის მსოფლიო მოქალაქეობის იდეოლოგიის დინამიკურ ურთიერთობებზე. ეს ტექსტი, რომელიც 20-ე საუკუნის დასაწყისშია დაწერილი, ასახავს ავტორის დამოკიდებულებას პატრიოტიზმის მიმართ, მაგრამ ასევე არ უარყოფს სხვა ქვეყნის სიყვარულს. ეს პუბლიცისტური წერილი ემოციურ ინტენსივობასა და ფილოსოფიურ აზროვნებას აერთიანებს, რომელიც მკითხველს სთავაზობს კულტურული განსხვავებულობების პატივისცემას და გლობალური ღირებულებების გაზიარებას.
სტილისტური ხერხების გამოყენება მწერლებისათვის დამახასიათებელია, ვინაიდან ისინი ეხმარებიან ემოციის, დამოკიდებულებისა და აზრის დაფიქსირებაში. ამ მხრივ, არც ვაჟა-შფაველაა გამონაკლისი. ვაჟა-ფშაველა თავის პუბლიცისტურ წერილში იყენებს სხვადასხვა სტილისტურ ხერხებს, რათა ჩასწვდეს ტექსტის ემოციურ და ფილოსოფიურ სიღრმეს. მეტაფორა, ანტითეზისი, ეპითეტი, რიტორიკული შეკითხვა და სხვა, არამარტო უნიკალური ნაწარმოების შექმნას უწყობს ხელს, არამედ ზუსტად გამოხატავს ავტორის დამოკიდებულებასა და აზრს.
,,კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმის" ინგლისურად თარგმნა მოითხოვს არა მხოლოდ ენის ცოდნასა და შინაარსის ანალიზს, არამედ სტილისტური მახასიათებლების მიმართ განსაკუთრებულ ყურადღებას. სტატია განიხილავს როგორ არის შენარჩუნებული, შეცვლილი ან გამოტოვებული სტილისტური ხერხები და მათი არსი ინგლისურ ენაზე. ყურადრება გამახვილებულია თუ როგორ შეიძლება შეცვალოს ენამ და მისთვის დამახასიათებელმა გამომსახველობითმა საშუალებებმა თარგმანის სტრუქტურა და შინაარსი.
წყაროები
ვაჟა-ფშაველა. (1905). კოსმოპოლიტიზმი და პატიროტიზმი. საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკა. ბმული: https://www.amsi.ge/istoria/div/kosmopolitizmi.html
Fowler, R. (1986). Linguistic criticism. Oxford University Press.
Pshavela, V. (2016, October). Cosmopolitanism and patriotism (R. R. Gould, Trans.). Asymptote. https://researchinformation.bris.ac.uk/ws/portalfiles/portal/90452374/Cosmopolitanism_and_Patriotism_Asymptote.pdf
Rusieshvili, M., Dolidze, R., & Totibadze, S. (2022). The course of stylistics: The reader for the seminars. Tbilisi. file:///C:/Users/User/Desktop/stylistics/Stylistics.pdf
Toury, G. (1995). Descriptive translation studies – and beyond. John Benjamins.
Verdonk, P. (2002). Stylistics. Oxford University Press.
